Gepubliceerd op Plukdenacht.nl op 8 augustus 2008DailyPluk gaat op zoek naar de verhalen achter de totstandkoming van de films. In dit deel: Magnus van Kadri Kõusaar. Magnus toont wat leven zonder liefde doet; in dit geval betekent het überhaupt geen leven. Een belangrijke boodschap, die lang is overschaduwd door een wrede rechtszaak en een verbod op vertoon in Estland
“Met de monoloog van de vader aan het einde van de film wil ik laten zien dat de vader nu begrijpt wat hij fout deed en dat hij een nieuwe kans krijgt. Helaas is de prijs die hij daarvoor moest betalen te hoog, namelijk het leven van zijn zoon.” De Letse regisseur en schrijver Kadri Kõusaar (27) verfilmde het verhaal van Magnus, een jongen die niet stierf aan de dodelijke ziekte waar hij als kind aan leed, maar aan een chronisch gebrek aan liefde. Het is een verhaal gebaseerd op feiten en de man die de rol speelt van de vader (Mart) is de vader van de echte jongen. Kõusaar: “Ik heb de film voor ouders gemaakt, om te laten zien dat kinderen de slachtoffers zijn. Ze voelen het als je niet van ze houdt, maar doet alsof. Een mens begint nederig en puur en wordt later door omstandigheden en omgeving gevormd. Hitler was ook ooit een baby. Wat is daar gebeurd?”
Een goede vriend stelde Kõusaar vier jaar geleden aan Mart voor. “Hij noemde de zelfmoord van zijn zoon tussen neus en lippen door. Ik was totaal geshockeerd. We praatten de hele avond, aan het einde vertelde ik hem dat ik er een film over wilde maken. Mart was mijn muze, mijn grootste bron van inspiratie. Die rol vertolken was zijn manier om alsnog de dialoog met zijn zoon aan te gaan en om het gebeurde te verwerken. Tijdens het filmen begon hij zelfs van zijn zoon te houden. Dat had hij nooit eerder gevoeld.”
Mart bleek een natuurlijke acteur, maar soms raakte hij verward. Hij moest zichzelf spelen, maar hij was die man niet meer. “Tijdens het filmen sloeg hij een arm om Magnus heen. Dat heeft hij in het echte leven nooit gedaan. Toen we een scène in een bordeel schoten, raakte hij overstuur. Mart walgt nu van die plek, terwijl hij er jaren geleden elke dag doorbracht. Hij wilde ook niet naakt in beeld, maar ik zei: je hebt wel gekkere dingen gedaan destijds. De waarheid is altijd erger dan fictie.”
“Ik kan me niet voorstellen dat iemand anders de rol van de vader vertolkt. Mart heeft een vreemde kwaliteit: hij wekt sympathie op, zelfs als hij ontzettend wreed is. Maar natuurlijk verwijt ik hem iets. Niet dat hij zijn zoon liet gaan, hij kon toen niets meer doen. De jongen had zijn besluit allang genomen. En hij begreep het, hij vond het leven zelf ook niet leuk. Wat ik hem wél verwijt, is wat er daarvoor allemaal is gebeurd. Zijn zoon kon hem geen moer schelen.”
“Veel mensen zeggen dat de aanwezigheid van Mart de kracht van de film is. Maar het is ook een zwakte. Zijn ex-vrouw probeert de film nu wereldwijd te verbannen omdat ze bang is om herkend te worden.” De moeder van Magnus spande vorig jaar een rechtszaak aan tegen Kõusaar, met als uitkomst dat de film is verboden in Estland. “Haar aanklacht is volledig incompetent. Wie zal haar nou herkennen buiten Estland? Bovendien is geen enkele scène echt zo gebeurd. Ik ben er kapot van. Toen de film werd geselecteerd voor Cannes, was ik in extase. Totdat het gevecht met de advocaten begon en het bijbehorende mediacircus. Niemand sprak meer over de film, alleen nog maar over het schandaal. Mensen beschuldigden mij er zelfs van dat ik de rechtszaak had opgezet om aandacht voor de film te krijgen. Als ik een oude, droevige filmmaker was, dan was deze mediahype niet ontstaan. Ze nemen me niet serieus, als jonge blonde vrouw. Niemand luistert naar de boodschap die ik met de film probeer te brengen.”
Kadri Kõusaar (Estland)
Magnus (2007, 86 minuten)
Donus Films Limited (Engeland)
