Moestuin in een afvalcontainer

Gepubliceerd in dagblad De Pers, 2 februari 2012

Vanaf linksboven met de klok mee: containertuinen, voedselbanktuin in Rotterdam, Thomas Le Gras van de Stadsboeren en een tuin op het dak in New York.


#UrbanFarming De toekomst van landbouw ligt in de stad. Op onvruchtbare velden, kale pleinen en in verlaten havens.

Terwijl de sneeuw op ze neerdwarrelt slepen Rijntje en Thomas logge bakken vol verwelkt groen door het zand. ‘Ze moeten even weg, voordat ze kapot vriezen.’ Het is maandagochtend, tien uur. Het leven van een stadsboer gaat niet altijd over rozen.
De Stadsboeren, waarvan Rijntje Slooten (27) en Thomas Le Gras (27) onderdeel zijn, verbouwen groenten en fruit in houten bakken op een leegstaand terrein in Amsterdam-West. Ze hebben helemaal geen groene vingers, maar zagen in Berlijn hoe de Prinzessinnengarten relatief eenvoudig een ongebruikt stadsterrein omtoverde tot een vruchtbare tuin. Sinds vorig jaar doen De Stadsboeren dat in Amsterdam, met 50 mobiele moestuinen die voor 40 euro per stuk een seizoen lang worden verhuurd aan basisschoolkinderen, moestuinmoeders, hipsters die het cool vinden of oudjes uit de buurt. Voordat het nieuwe seizoen op 1 maart opent, moeten er een hoop bakken bij komen, want de wachtlijst knalt al uit zijn voegen.

De Stadsboeren streven vooral een educatieve functie na. ‘We willen kinderen leren dat aardappelen niet aan bomen groeien’, zegt Le Gras. Maar het is ook een sociaal project, bedoeld om de buurt bij elkaar te krijgen. Deze zomer komt er daarom tijdelijke horeca op het terrein. Voor nog meer groene gezelligheid.

Voedselvoorziening
Ook in Rotterdam zijn er urban farming-projecten. Boer zoekt Buuf in Delfshaven is een van de projecten dat een braakliggend terrein omtoverde tot boerenland. Er is een dakboerderij, hier en daar een groentestoep, en de Proeftuin, ooit een grote modderpoel, nu een plek waar volgens permacultuur-methode voedselbankpakketten worden aangevuld met biologische groenten en fruit.
Over tien jaar woont meer dan de helft van de wereldbevolking in steden, dus het is geen gek idee om er voedsel te produceren. De Proeftuin is een van de eerste stadstuinen in Nederland die niet een educatief of sociaal doel heeft, maar sec in voedsel voorziet.

Stadsboerderij
In de VS gebeurt dat al op grote schaal. Detroit is wellicht het beste voorbeeld van hoe stedelijk bederf kan transformeren tot landbouwgrond. Hantz Farms stript er hele spookwijken en bouwt zo aan de grootste stadsboerderij ter wereld, die vers en biologisch voedsel produceert voor de lokale bevolking. In steden als San Francisco en Los Angeles worden van braakliggende terreinen moestuinen gemaakt om groenten te geven aan de minder bedeelden. Nourishing New York City doet hetzelfde in Harlem, New York.

Containertuinen
Wat als grond giftig is, of van steen? Aan een oplossing wordt gewerkt in Boston: Freight Farms, scheepscontainers uitgerust met klimaatregulering, natuurlijke pesticiden, led- gloeilampen en regenwaterrecycling om gewassen te telen in de stad. De containers kunnen overal staan en op elk moment weer verplaatst worden.

In Nederland is nu ook een project dat zich aan het idee waagt: Containertuinen van Jan Coolen, beeldend kunstenaar, Lies König, eigenaar van Natuurlijk Wijs en ontwerper Petra van de Laar. Maar deze tuinen-in-afvalcontainers hebben voornamelijk een educatieve en sociale waarde. Het is dus nog wachten op de eerste Hollandse stadsboer die urban farming naar een hoger niveau tilt.