 |
| FOTO: HENRY HORENSTEIN |
In de Amsterdamse galerie Vassie is nu de expositie SHOW van de geroemde Amerikaanse fotograaf Henry Horenstein te zien. Het onderwerp is burlesque, of een viering van het anders zijn.
Het was 2001 en fotograaf Henry Horenstein bracht in zijn eentje een weekend in New Orleans door. Hij checkte de uit-agenda en voelde zich verleid door wat de ‘Tease-O-Rama’ in de Shim-Sham Club heette. Hij bracht zijn camera mee, zoals hij altijd doet als hij op pad gaat, en nam er een kijkje. Het bleek burlesque, hij had de avond van zijn leven en pas een decennium later leerde Horenstein dat hij de sexy entertainmentvorm op een bepalend moment had beleefd. Na die show zou alles veranderen voor de burlesquebeweging.
Uitstervend ras
Eenmaal thuis belandden de foto’s van de Shim-Sham Club in een donkere la. Veel later kwam Horenstein voor zijn boek Humans in contact met een paar burlesquemodellen, en zo kreeg hij het idee een boek over burlesque te maken. Pas toen dat bijna af was, herinnerde hij zich de beelden die 10 jaar eerder in New Orleans waren geschoten. In al die tijd had zich inmiddels de moderne burlesque gevormd. Van kleine theaters was het verplaatst naar grote clubs en zelfs door Coca-Cola gesponsorde shows in Las Vegas. En was de burlesque uit de jaren twintig en dertig nog volledig op mannen gericht en door mannen gerund, nu was het een en al vrouw, in het publiek, op het podium en daarachter. ‘De volgende stap is dat de cultuur langzaam gaat vervagen, denk ik. Een paar mensen zullen er als sterren uitkomen, zoals Dita von Teese. De rest gaat iets anders doen, en burlesque sterft een stille dood. Ik zie de artiesten als een uitstervend ras.’
 |
| FOTO: HENRY HORENSTEIN |
Subculturen
In Horensteins boek SHOW, waarvan een selectie tot en met 17 april wordt geëxposeerd in galerie Vassie in de Langestraat in Amsterdam, zien we het verleidelijke maar ook komische en soms rauwe van burlesque, travestie en fetisjisme in het laatste decennium van de vorige eeuw. De fotograaf die ooit geschiedschrijver zou worden, heeft hiermee wederom zijn voornaamste levensdoel bereikt: mensen documenteren die zullen verdwijnen.
Als Horenstein nu zou stoppen met fotograferen, wat hij overigens niet van plan is, dan zou SHOW een prachtig eindwerk zijn. Zijn eerdere documentaire werk – sinds de jaren zeventig portretteert hij typische subculturen en niches zoals countrymuziek (Honky Tonk) en paardenraces (Racing Days) – komt erin samen met het abstractere van zijn kunstfoto’s uit series als Animalia en Humans.
 |
| FOTO: HENRY HORENSTEIN |
Acceptatie
De fotograaf, die lesgeeft op de Rhode Island School of Design en docent was van Nan Goldin, op wie hij een grote invloed had, voelt zich aangetrokken tot die subculturen om één overeenkomstige reden: acceptatie. ‘Zowel bij countrymuzikanten en burlesque-artiesten als bij gokkers op paardenraces geldt dat iedereen er afwijkt van de Amerikaanse, maatschappelijke normen. Ze accepteren dat van elkaar en benadrukken het zelfs. Hoe meer uitgesproken, hoe beter. Burlesque is een ultieme viering van verschillen tussen mensen.’
In het dagelijkse leven, zelfs in zijn eigen kunstwereld, mist Horenstein die waardering voor het afwijkende. ‘We kunnen niet zijn wie we willen zijn, of zeggen wat we willen zeggen. Kunstenaars lijken steeds meer op zakenlui. Bij alles wat ze zeggen, denken ze: is dit goed voor mijn imago en verkoopt het mijn werk? Ze gebruiken poepiesjiek vakjargon om interessanter te klinken bij potentiële kopers en critici. De werelden die ik opzoek zijn veel eerlijker.’
