Foto-expositie over slavernij draait rollen om

Gepubliceerd in Het Parool, 26 september 2009
In de nieuwe serie 'Slaves of Holland' van fotograaf Nardo Brudet zijn blanken de slaven en Afro-Surinamers de slavendrijvers. 'Ik wil dat mensen inzien hoe verschrikkelijk krom het is om anderen te beoordelen op uiterlijk.'

Nog nooit ging zijn werk zo over hemzelf als de nieuwe serie 'Slaves of Holland'. Fotograaf Nardo Brudet: "Ik ben een halfbloed. Officieel heet dat een mulat, dat klinkt als een enge ziekte. Op de basisschool noemden klasgenootjes me ook wel 'bruintje', 'zwartje' en 'neger'. Toen ik op een dag huilend thuiskwam zei mijn moeder: 'Nardo, wacht maar, als het straks mooi weer is willen ze allemaal zijn zoals jij.' En dat klopt, bijna elke blanke gaat bij het eerste straaltje zonneschijn op een strandstoel liggen om zo snel mogelijk bruin te zijn."

Brudet werd in 2005 de Overall Winner van de Photo Academy Award met de serie 'Brainfood', 34 polaroids waarmee hij laat zien door welke emoties, verlangens en angsten zijn blik op het leven bepaald worden. Met de beelden van jeugdbendes uit de daaropvolgende verzameling 'Gangs of Amsterdam' wierp de fotograaf, zelf afkomstig uit een achterstandswijk in Amsterdam-Noord, een ander licht op het dreigende beeld van groepen gekleurde jongeren vol tatoeages en blingbling. Al het werk van Brudet komt voort uit frustraties, soms zelfs uit woede. "Ik wil dat mensen inzien hoe verschrikkelijk krom het is dat ze anderen beoordelen op uiterlijk. Waarom mag ik, met mijn tatoeages en piercings, niet bij een bank werken? Waarom gaan veel mensen er op basis van mijn uiterlijk vanuit dat ik een kwajongen ben?"


Veel meer dan andere rassen zijn blanken op uiterlijk gefocused, vindt Brudet. Toch zegt hij stellig dat 'Slaves of Holland' niet bedoeld is om blanken aan te spreken. "Ik hoop wel dat mensen gaan nadenken, dat geheugens opgefrist worden. Eigenlijk wil ik met Balkenende aan tafel zitten, hem vragen waarom ik nooit over slavernij leerde op school en waarom er nooit sorry voor is gezegd."

De beelden uit de zesdelige fotoserie 'Slaves of Holland' zijn volledig geënsceneerd, in tegenstelling tot het eerdere werk van Brudet dat bestaat uit impulsieve, vaak zelfs totaal onbewerkte foto's. Brudet: "Dagen, weken, misschien wel maandenlang zat ik aan één foto te sleutelen. Het duurde lang voordat ik tevreden was. Sommige foto's waren in delen geschoten, waardoor achteraf veel gepuzzel nodig was. Dat was verschrikkelijk. Toen ik de beelden naar de drukker stuurde was ik kapot. Ik had alles zelf gedaan: regie, productie, casting, kleding, visagie, photoshop, álles. Maar bij het zien van het eindresultaat, zei ik meteen: 'Dit is museumwerk'."

Het grootste compliment kreeg Brudet van een klein meisje op straat. "Ik liet haar een foto zien, ze keek er uitvoerig naar en ze kwam er pas na een dikke minuut achter dat de slaven blank zijn. Ze zei: 'Hé, hier klopt iets niet, maar ik weet niet precies wat'. Het ligt er dus niet te dik bovenop, dat is precies waar ik op hoopte." En dan komt toch nog het aha-moment: "Ja, nu ik er over nadenk lijkt het me toch wel gaaf als blanken bij het kijken naar de foto's denken: tering, dat had ik dus ook kunnen zijn."

De expositie 'Slaves of Holland' van Nardo Brudet is tot 10 oktober te zien in galerie Meneer de Wit. www.meneerdewit.com.