Aan de kop van het Stenen Hoofd ligt 'de natte punt', door menigeen geliefd om zijn rauwe charme en onbedoelde functie van stadsstrand. Maar omdat het een gevaar is voor de scheepvaart, moet de punt er af.
Aan het uiteinde van het Stenen Hoofd ligt een constructie die het best beschreven kan worden als een surrealistisch kunstwerk: tientallen afgebrokkelde palen en roestende staalkabels steken uit het water, dat door een betonnen muur van het IJ wordt gescheiden. Decennia geleden had dit bassin een nautische functie; er stond een gebouw op en er meerden boten aan. Vanwege instortingsgevaar is het gebouw eind jaren '70 gesloopt en de pier afgegraven, waardoor de natte punt haar merkwaardige verschijningsvorm kreeg. Nu dient die punt onbedoeld als recreatie. Buurtbewoners spreiden hun handdoeken op het strandje, ze maken er een wandeling met de hond of ze strijken neer op de kademuur om van het prachtige uitzicht te genieten. Maar helaas kan dat niet lang meer.Omdat de natte punt een enorm eind het IJ insteekt, vormt het een groot gevaar voor vaarverkeer. En dus moet 'ie er af. Aanvankelijk stond de sloop begin 2009 gepland, maar dat is uitgesteld. "Wanneer de sloop start is afhankelijk van een onderzoek naar de staat van de fundering van het hele Stenen Hoofd", aldus Ingrid van Leeningen, assistent projectmanager bij projectbureau Zuidelijke IJoever. Dat onderzoek start na de zomer en duurt achttien weken. Naar alle waarschijnlijkheid zal de natte punt dus volgend jaar verdwijnen.
Het Stenen Hoofd
Lange tijd ging vooruitgang voorbij aan deze bijzondere plek aan het IJ, maar de uitkomst van het funderingsonderzoek kan dat veranderen. Niet alleen de natte punt wordt daarvan de dupe, de hele pier zal vroeger of later een transformatie ondergaan. Het Stenen Hoofd is namelijk niet meer dan een bak zand in het IJ, honderd jaar geleden gebouwd op zo'n 11.000 houten palen die in de bovenste zandlaag hangen. Een weinig stabiele constructie, die zeker niet nog een eeuw blijft bestaan. Van Leeningen: "Er zijn twee mogelijke scenario's: als blijkt dat het Stenen Hoofd met wat klein herstelwerk nog vijftien à twintig jaar mee kan, dan geven we het terug aan stadsdeel Westerpark, dat het vervolgens als openbare ruimte zal inrichten."
"Is de pier niet meer zo lang houdbaar, dan moeten we goed nadenken over een aanpak. Wat we in ieder geval weten is dat grootschalig funderingsherstel heel duur is. Om dat te financieren wordt er gedacht aan een permanent programma in de bak van het Stenen Hoofd, bijvoorbeeld een gebouw met welness-functie. Het dak van dat gebouw blijft dan openbare ruimte. De gemeente stelt zich voor dat op dit dak nog steeds culturele activiteiten kunnen plaatsvinden, zoals Pluk de Nacht", zegt Van Leeningen.
Natte punt wordt rechte hoek
En de natte punt? Die gaat er sowieso vanaf, ongeacht de uitkomst van het onderzoek. Als het Stenen Hoofd nog even in zijn huidige vorm kan blijven bestaan, dan komt er volgend jaar een kade zoals die er aan de linker- en rechterkant van het Stenen Hoofd al is. "De natte punt wordt een rechte hoek", legt Van Leeningen uit. "Het strandje verdwijnt en er komt een kademuur voor in de plaats." Kunnen we er dan nog wel een bootje aanleggen? "Nee, dat is niet de bedoeling. Het is een drukke vaarweg voor grote schepen, dus het Amsterdamse Havenbedrijf ziet daar liever geen kleine bootjes varen."
Deze editie van Pluk de Nacht is dus de laatste mét natte punt. Het is tijd om afscheid te nemen. We zullen de natte punt een waardig vaarwel bieden, we zullen er nog één keer optimaal van genieten. Dus, beste bezoeker, wees niet bedeesd en neem een moment om afscheid te nemen van ons aller geliefde punt. Als u maar niet in het water valt.
