Bettina en Marcus wonen met hun dochter Tessa in een kantine op een industrieterrein. Marcus runt zijn bedrijf in onderhoud aan hoogspanningslijnen terwijl Bettina zichzelf uitprobeert als echtgenote, moeder, maitresse en vriend voor de werkmannen. Vanaf het moment dat de Hongaarse ingenieur Szabolcs zijn intrede doet als partner in het bedrijf, gaat er vanalles mis. In Lost Persons Area wint sfeer het van concrete gebeurtenissen en blijven emoties onuitgelegd. Het is niet belangrijk wát er gebeurt, maar hoe de personages ermee omgaan.
De kracht van de suggestie floreert, ook en vooral bij het open einde. Wat je er in ziet, wat je denkt dat er is gebeurd, vertelt volgens Strubbe veel over de kijker zelf. 'Over jouw verhouding met je ouders, en hoe jij omgaat met moeilijke situaties. Voor mij is het belangrijk dat het einde gaat over het nemen van verantwoordelijkheid. Want door niets te doen kun je veel fout doen.'
Vijf jaar deed Strubbe erover, om dit verhaal af te krijgen. Een heel lang verhaal, dat ze opdeelde in drie speelfilms, die ze vervolgens op verzoek van de financierder weer terugbracht tot één verhaal. Maar net voordat ze begon met draaien, besloot ze om toch weer terug te gaan naar drie delen en alleen van het eerste deel de film te maken. 'Het voelde niet goed. Ik wilde geen flashbacks, flash forwards en allerlei andere kunstjes in één film proppen. Dat past niet bij dat heel minimalistische decor.'
Dat decor is de industriële Maasvlakte in Rotterdam, getekend door electriciteitsmasten, hoogspanningskabels, een enkele stacaravan en vooral veel leegte. Een landschap dat een uiterst bepalende factor is in de film. 'Het is de locatie die me het verhaal heeft aangeboden.' Strubbe draaide twintig jaar geleden een korte film op de Maasvlakte. 'Toen ik daar rondliep tussen die pylonen, kwamen herinneringen van mijn jeugd naar boven. Als klein meisje zat ik elk weekend in een kantine te staren naar de uitgestrekte vlaktes van de landingsbanen, te wachten tot mijn vader, die piloot was, terugkeerde van een vlucht.'
Toen haar vader moest stoppen met vliegen, veranderde hij volledig. Net zoals dat bij Marcus in de film gebeurt. Strubbe: 'Hij was een geweldige vader, maar toen kon hij het ineens niet meer aan. Hoewel de gebeurtenissen verschillen, lopen de gevoelens in de film gelijk met die uit mijn jeugd.'
Het verhaal van Lost Persons Area begon dan ook als een brief aan haar ouders, met als uitgangspunt de afwijzing door ouders die het moeilijk aankunnen en teveel met zichzelf bezig zijn. 'Het ouderschap wordt ontzettend geromantiseerd, alsof ouders alleen maar voor hun kinderen leven. Terwijl ze soms verschrikkelijke dingen doen. Mensen reageerden op de film met: een moeder zou zoiets nooit doen. Natuurlijk wel, het gebeurt overal.'
Maar Strubbe begrijpt dat ook wel. 'Ik raakte zwanger toen ik het verhaal, die brief aan mijn ouders, nog aan het schrijven was. Maar nu ikzelf een ouder ben besef ik me: er wordt ook veel gevraagd van die mensen.'
 |
| Strubbe met hoofdrolspelers Kimke Desart (onder) en Sam Louwyck (rechts). Foto: Bowie Verschuuren |
In de film gaat de negenjarige dochter Tessa gebukt onder de keuzes – of beter: het gebrek aan keuzes – van haar ouders. Ze wordt verwaarloosd, en dat uit zich in compulsieve, obsessieve handelingen waarmee ze structuur probeert aan te brengen in die chaos van emoties. De rol wordt fantastisch gespeeld door Kimke Desart, een kind met een onverstoorbare blik en de hese stem van een 60-jarige vrouw die al haar hele leven rookt. Het was een groot toeval dat Strubbe dit meisje tegenkwam. 'Aanvankelijk ging het verhaal over een meisje met een heel zware stem. Want ik was zelf een huilbaby waardoor ik als kind een heel hese stem had. Ik heb dat later uit het script gehaald, omdat het te moeilijk zou zijn om zo'n kind te vinden. Maar ineens was ze er toch. Ze was nog wat te klein en bovendien deed eigenlijk haar zus auditie voor de rol, maar ik zag haar en wist: dit is d'r. David Lynch schreef daar een heel mooi boek over: Catching the Big Fish. Als je van tevoren helemaal vastlegt wat je gaat maken, dan wordt het hermetisch. Dan gebeuren er fantastische dingen om je heen die je niet ziet omdat je alleen maar zoekt naar wat je nodig hebt.'
Strubbe maakte voorheen vooral documentaires en twee korte fictiefilms. Pas na een pauze van negen jaar, waarin ze voor televisie werkte, was ze er aan toe om een eerste speelfilm te maken. 'Dat alles vastleggen en alleen maar zoeken naar wat ik nodig had deed ik bij mijn eerdere werk. Ik was zo'n controle freak. Daarom nam ik die pauze, ik kon het rigide gevoel van 'per se willen' niet meer verdragen.'
Bij deze film stond niets vast: er waren geen geen kaders, geen storyboard. 'Ik wilde dat alles organisch ontstond, uit de energie van de acteurs en de crew.'
Door de blauwe en bruine kleuren van het decor en de onbevangen sfeer doet de film met vlagen denken aan Wim Wenders' Paris, Texas (1984). Voor de cameravoering kopieerde Strubbe dan ook een werkwijze van Wenders. 'Ik liet de cameraman niet anticiperen, die wist nooit wat er ging gebeuren. Wat heel moeilijk was, want we draaiden met een veertig kilo wegende 35 mm camera. Omdat ik de acteurs indicaties gaf die niemand anders wist, was de camera steeds net iets te laat.'
Kom maar met mij mee
Lost Persons Area is het eerste deel van een trilogie. Zodra ze er financiering voor vindt, gaat Strubbe verder met deel twee. 'De kunst zit 'm er dan in om door te gaan op het eerste verhaal, zonder op te lossen wat er gebeurd is.'
De reden dat Strubbe nu speelfilms wil blijven maken is naar eigen zeggen omdat film kijken haar troost biedt. 'Bij elke tegenslag kan ik terecht in de filmzaal. In films leer je van het leven. Met deze film omarm ik mensen die bepaalde verwachtingen of dromen hebben en dan met tegenslag moeten leven. En vooral: hoe gaan we om met afwijzing van ouderliefde, van een geliefde? We krijgen dikwijls niet wat we willen, maar uiteindelijk krijgen we daarvoor in de plaats iets heel anders. Je moet eerst de weg kwijtraken om jezelf te vinden.'
De titel van de film komt van een foto van Elliot Erwitt, van vrouwen die op een bankje zitten onder het bord 'Lost Persons Area'. 'Ik vind het idee van een plek waar verloren mensen terecht kunnen heel mooi. Zo van: het gaat niet goed met mij, wil iemand mij ophalen? En waar dan dus ook mensen naartoe kunnen die juist liefde over hebben en zeggen: kom maar mee met mij.'
'Als niemand kijkt, heeft het geen belang'
Vorig jaar won Lost Persons Area de Prijs voor het Beste Scenario van de Semaine de la Critique in Cannes. Behalve een heerlijk gevoel leverde het niets op. Strubbe: 'Won je een paar jaar geleden een prijs in Cannes, dan werd je film sowieso verkocht aan vijfentwintig landen. Nu is dat totaal niet meer het geval. Dat heeft ook wel voordelen. Door het enorme aanbod van films zijn filmmakers nu heel vrij in doen en laten. Er is geen vast recept meer voor wat werkt, dus marketingmensen, producenten en distributeurs kunnen ons niets meer opleggen. Neem Das Weisse Band, die kreeg in Hongarije maar tweeduizend bezoekers. Of Antichrist: op een bepaald moment zaten er meer bezoekers bij mijn film dan bij de nieuwe van Lars von Trier. En er zijn niet eens zoveel Belgen naar Lost Persons Area geweest, dus dat zegt wat.'
Hoewel de bezoekerscijfers in België iets tegenvielen, was het leeuwendeel van de reacties op de film erg positief. 'Het is heel flauw, maar dat kind in mij is ontzettend blij met die erkenning. Er wordt vaak gezegd: je moet het voor jezelf doen. Dat vind ik zo'n paradox. Als er niemand naar kijkt, heeft het totaal geen belang. Ik kan wel een mooie rok voor mezelf kopen, maar uiteindelijk wil ik toch dat iemand zegt: je ziet er goed uit.'
Fotografie: Bowie Verschuuren
